Ege’de milyonluk usulsüzlükler

Sayıştay’ın 2024 yılı denetim raporları, Ege’deki bazı belediyelerde kamu yönetiminin usulsüzlüklerini gözler önüne serdi. Aydın, İzmir ve Muğla gibi kentlerde AKP ve MHP’ye bağlı belediyelerin raporlarında; borç gizleme, ihalesiz taşınmaz devri, fonların amacı dışında kullanılması, lüks harcamalar ve yıllardır süren işgaller tespit edildi.

Kimi belediyeler kamu parasını “dayanışma” adı altında başka illere gönderdi, kimi işçileri camilere yolladı, kimisi kadın sığınma evi açmak yerine düğünlerde altın dağıttı. Aydın’da halkın oylarıyla CHP’den seçildikten sonra AKP’ye geçen Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu’nun dönemine ilişkin raporda çok sayıda usulsüzlük belirlendi. Büyükşehir Belediyesi, Sayıştay’a göre görev ve yetki sınırlarını aşarak kamu kaynaklarını başka illere aktardı. Belediye, Kars’ın Susuz ve Selim ilçelerine 3,3 milyon TL tutarında parke taşı gönderdi.

Sayıştay, bu yardımı “kanunsuz harcama” olarak tanımladı. Belediye, bu işlemi “dayanışma” olarak savundu; ancak raporda bu gerekçenin yasal dayanağı olmadığı vurgulandı. Denetim, belediyenin ihaleleri parçalara bölerek doğrudan temin yöntemiyle yaptığı, böylece rekabet ve şeffaflık ilkelerini bilinçli biçimde devre dışı bıraktığı tespitini de içerdi. Yoksul ailelere dağıtılacak gıda alımları, süslemeler ve park bakımı gibi harcamaların ihalesiz biçimde yapıldığı, AYBEL A.Ş.’ye devredilen bir restoranın giderlerinin hâlâ belediye bütçesinden karşılandığı belirlendi. Sayıştay, “devredilen bir taşınmaz için belediye bütçesinden harcama yapılamaz” diyerek belediyeyi açıkça uyardı.

Ayrıca Kuşadası, Didim ve Nazilli’deki park, yol ve yeşil alan işgallerinden hiçbir ecrimisil (işgal tazminatı) alınmadı. Belediye işçisinin durumu da raporda yer buldu. 79 işçinin yıllık izinlerinin kullandırılmadığı kaydedildi. Sayıştay, bu durumu hem iş kanununa aykırı buldu hem de “kamuya ek mali külfet getiriyor” diyerek yönetime uyarıda bulundu.

İzmir’de MHP’li Aliağa Belediyesi, Sayıştay’a göre gerçek borcunu gizledi. 604 milyon TL’lik borç, 113 milyon TL olarak gösterildi. Belediyenin 84 taşınmazı kendi şirketlerine kiraladığı, bu taşınmazlardan 57’sinin ihalesiz biçimde üçüncü kişilere devredildiği tespit edildi. Ayrıca 15 belediye işçisinin cami, kaymakamlık ve derneklere görevlendirilerek maaşlarının belediye bütçesinden ödendiği belirlendi. Belediye, kadın sığınma evi kurmak yerine 1,3 milyon TL’yi düğün altınlarına, 13 milyon TL’yi ise “sosyal yardım” adı altında yapılan belirsiz harcamalara ayırdı. Sayıştay, “belediye sosyal devlet görevini değil, gösteriş harcamasını tercih etti” değerlendirmesinde bulundu.

Muğla’da AKP’li Kavaklıdere Belediyesi’nde, belediyeye ait bir arsanın 1980’lerden bu yana özel bir şahıs tarafından işgal edildiği tespit edildi. Arsaya bina dikildi, belediye ise hiçbir işlem yapmadı. Sayıştay, belediyeye “hem ecrimisil alın hem tahliye edin” dedi. Ayrıca Çayboyu ve Derebağ mahallelerinde belediyeye ait iki taşınmazın özel bir mermer şirketi tarafından pasa atığı deposu olarak kullanıldığı ve buna rağmen tek kuruş tahsil edilmediği ortaya çıktı.

Aydın’da AKP’li İncirliova Belediyesi, gecekondu önleme fonunu amacı dışında kullanarak 775 Sayılı Yasa’yı ihlal etti. Belediyenin borcu 159 milyon TL’ye yükseldi. Rapor, hem belediyenin hem iştiraklerinin faiz ve cezalarla kamu zararına yol açtığını, elektrik vergisi muafiyetine rağmen ödeme yapıldığını ve doğrudan temin sınırlarının Kamu İhale Kurulu onayı olmadan aşıldığını gösterdi.